Co do zasady przyjmuje się, iż czynność polegająca na udzieleniu pożyczki oprocentowanej przez podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług stanowi usługę w rozumieniu art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jednocześnie czynność ta (pożyczka odsetki) podlegają zwolnieniu od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.
Instytucja kultury: jak rozliczyć podatek VAT od pożyczki udzielonej przez gminę
Pytanie:
Samorządowa instytucja kultury, niebędąca czynnym podatnikiem podatku VAT, korzystająca ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT ze względu na obroty, otrzymała od organizatora, tj. gminy, nieoprocentowaną zwrotną pożyczkę, na wyprzedzające finansowanie wydatków związanych z realizacją projektu. Czy instytucja właściwie interpretuje przepisy podatkowe, że gmina wystąpiła w tej sytuacji jako podatnik VAT od tej czynności cywilnoprawnej (art. 15 ust. 1 oraz ust. 6 ustawy o VAT), jednocześnie skorzystała ze zwolnienia od tego podatku (art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT), to samorządowa instytucja kultury nie ma obowiązku zapłacić od otrzymanej pożyczki podatku od czynności cywilnoprawnych? Czy samorządowa instytucja kultury wychodzi z właściwego założenia, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych decydujące w tej sytuacji fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów lub usług lub jest z tego podatku zwolniona.
Odpowiedź:
W tym przypadku nie wystąpi opodatkowanie podatkiem PCC. Przynajmniej jedna ze stron umowy pożyczki tytułu dokonania tej czynności jest bowiem opodatkowana podatkiem od towarów lub usług lub jest z tego podatku zwolniona.
W konsekwencji powyższego zastosowanie znajdzie przepis art. 2 pkt 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług
b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Ważne!
Jak wskazuje powyższy przepis, w przypadku gdy pożyczka będzie podlegała przepisom VAT. i jednocześnie będzie od tego podatku zwolniona, to nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkowi od czynności cywilno prawnych. „Skoro umowa pożyczki będzie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, ale będzie korzystała ze zwolnienia z tego podatku, powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych”.
Podstawa prawna:
Art. 5, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. 2023 r. poz. 1570 ze zm.).
