ZUS przygotował prognozy wpływów i wydatków FEP oraz FUS na lata 2022–2026

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma ustawowy obowiązek opracowywania prognoz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) i Funduszu Emerytur Pomostowych (FEP). Pozwalają one ocenić wpływ koniunktury gospodarczej na kondycję systemu ubezpieczeń społecznych.Z najnowszej prognozy FUS wynika, że w latach 2022–2026 Fundusz pozostanie deficytowy. Oznacza to, że bieżące składki, dotacja z budżetu państwa oraz środki przekazywane z otwartych funduszy emerytalnych do funduszu emerytalnego FUS w ramach tzw. „suwaka bezpieczeństwa” nie pokryją wydatków FUS.We wszystkich trzech wariantach (pośrednim, pesymistycznym i optymistycznym) deficyt roczny FUS w 2026 r. będzie większy niż w 2022 r. od 0,6 mld do nieco ponad 20 mld zł.Zgodnie z prognozą na wysokość deficytu rocznego FUS wpłyną deficyty generowane w funduszu emerytalnym i chorobowym. Z kolei fundusze: rentowy (nadwyżka od 0,37 proc. PKB w 2022 r. do 0,46 proc. PKB w 2026 r.) i wypadkowy (nadwyżka od 0,16 proc. PKB w 2022 r. do 0,19 proc. PKB w 2026 r.) będą generować nadwyżki roczne i ich sytuacja będzie się poprawiać.– Według prognoz w najbliższych 5 latach wzrost deficytu w funduszu emerytalnym – o 0,21 pp. PKB zostanie prawie całkowicie skompensowany spadkiem deficytu w pozostałych trzech funduszach FUS – o 0,18 pp. PKB – tłumaczy prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.Także Fundusz Emerytur Pomostowych zanotuje w 2022 r. deficyt – bieżące składki nie pokryją wydatków na emerytury pomostowe. We wszystkich wariantach w 2022 r. maleje saldo roczne oraz wydolność Funduszu, co oznacza pogłębianie się deficytu rocznego FEP. W latach 2023-2026 powinna jednak nastąpić zmiana trendu i saldo roczne oraz wydolność Funduszu wzrosną. Źródło: www.zus.pl.

ZUS podsumował 2021 rok i przedstawił plany na 2022 rok

Najważniejszymi zadaniami ZUS w 2021 roku były realizacja tarczy antykryzysowej, programu Dobry Start, wypłata czternastych emerytur i dodatkowego zasiłku opiekuńczego, a także dalszy rozwój Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.Mamy za sobą kolejny trudny rok epidemii koronawirusa. W tym czasie ZUS wypłacał emerytury i renty oraz inne świadczenia terminowo. Na koniec 2021 roku sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest stabilna i nie ma żadnych obaw o wypłaty świadczeń.ZUS cały czas rozwija Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, z której korzysta już ponad 9 milionów osób. Przez PUE ZUS przedsiębiorcy z określonych branż mogli wystąpić o zwolnienie z opłacania składek i wypłatę świadczenia postojowego.W mijającym roku ZUS obsługiwał program Dobry Start i wypłacił ponad 1,3 mld zł na ponad 4,4 mln uczniów. Weryfikacja wniosków oraz wypłata świadczenia odbyła się niemal całkowicie automatycznie.W listopadzie 2021 r. ZUS wypłacił tzw. czternastkę.  Dodatkowe świadczenie otrzymało blisko 8 milionów emerytów i rencistów. Łącznie do emerytów i rencistów z ZUS trafiło prawie 9 mld zł.W grudniu ZUS wznowił wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego, który przysługuje rodzicom i opiekunom w związku z wprowadzeniem nauki zdalnej w szkołach od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r.Przed ZUS kolejne zadania i wyzwania –  m.in. przejęcie obsługi świadczenia wychowawczego 500 plus oraz wypłata rodzinnego kapitału opiekuńczego.Od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie przyjmował wnioski o świadczenia wychowawcze i je wypłacał. Gminy będą kontynuowały wypłatę  świadczeń przyznanych do końca maja 2022 r. Nie trzeba w tej sprawie składać do ZUS nowych wniosków. Wnioski o świadczenie wychowawcze na nowy okres świadczeniowy od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r. ZUS zacznie przyjmować od 1 lutego 2022 r.Rodzinny kapitał opiekuńczy to kolejne świadczenie wspierające rodzinę i wychowywanie dzieci, które ZUS będzie przyznawał i wypłacał od 2022 r. Kapitał będzie przysługiwał na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12 do 35 miesiąca.Wnioski do ZUS o przyznanie świadczenia wychowawczego 500 plus oraz rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie można składać tylko elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną. Źródło: www.zus.pl.

W 2022 roku inspekcja pracy planuje przeprowadzić 52 tys. kontroli

Filarem aktywności PIP tradycyjnie będzie rozpatrywanie skarg pracowników. Według szacunków jedną trzecią kontroli stanowić będą interwencje inspektora w konkretnych sprawach. Uzupełnieniem tej formy działalności mają być porady prawne, o które z roku na rok zwraca się coraz większa grupa pracowników.Trzy kluczowe strategie PIP. Zadaniami o kluczowym znaczeniu dla Państwowej Inspekcji Pracy na lata 2022-2024 będą trzy strategie, którymi objęte zostaną zakłady charakteryzujące się występowaniem dużej liczby wypadków związanych z pracą i wielu zagrożeń zawodowych. Będą to: strategia kontroli i działań prewencyjnych dla sektora budowlanego, strategia kontroli zagrożeń chemicznymi czynnikami środowiska pracy i  strategia wzmożonego nadzoru nad zakładami pracy, w których obserwowana jest niepokojąco wysoka liczba wypadków oraz wysokie wskaźniki zagrożeń niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami środowiska pracy. Bezpieczeństwo na budowach. Z myślą o branży budowlanej zaplanowano trzyletnią kampanię prewencyjno-kontrolną „Budowa. STOP wypadkom!”. Ma ona służyć zwiększeniu skuteczności oddziaływania inspekcji pracy w zakresie podejmowanych działań kontrolno-nadzorczych w podmiotach realizujących prace budowlane przy wsparciu inicjatyw prewencyjnych, informacyjnych i promujących bezpieczną pracę w tym sektorze. Kontrole będą intensyfikowane w okresach prowadzenia wzmożonych prac budowlanych.Przeciwdziałanie COVID-19. W 2022 r. w związku z utrzymującym się stanem epidemii Państwowa Inspekcja Pracy będzie sprawdzać stosowanie się pracodawców do przepisów mających na celu ograniczenie narażenia na zakażenie wirusem SARS-CoV-2 w zakładach pracy, a także realizację obowiązku przekazywania pracownikom informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia oraz o podjętych działaniach ochronnych i zapobiegawczych.PIP będzie również kontrolować przestrzeganie rozwiązań prawnych wprowadzonych przepisami tarcz antykryzysowych w zakresie prawnej ochrony pracy.Weryfikacja przestrzegania praw pracowników. Wśród zadań z zakresu prawnej ochrony pracy, podobnie jak w latach poprzednich, najistotniejsze przyszłoroczne działania mają być skoncentrowane na kontroli prawidłowości zatrudniania na podstawie umów cywilnoprawnych, ograniczeniu naruszeń przepisów o czasie pracy oraz o wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy. Inspektorzy pracy będą weryfikować przestrzeganie przepisów dotyczących wypłacania minimalnej stawki godzinowej.Zwalczanie nielegalnego zatrudnienia. Państwowa Inspekcja Pracy kontynuować będzie realizację działań obejmujących przeciwdziałanie i zwalczanie nielegalnego zatrudnienia. Podczas prowadzonych kontroli inspektorzy pracy zweryfikują legalność powierzania i wykonywania pracy zarówno obywateli polskich, jak i cudzoziemców. Działania ukierunkowane będą nie tylko na ujawnianie przypadków pracy niezadeklarowanej, tj. świadczonej całkowicie „na czarno”, ale także zadeklarowanej fałszywie, np. wykonywanej faktycznie w wyższym wymiarze czasu pracy lub za wynagrodzeniem wyższym niż wskazane w umowie o pracę.Za zadanie priorytetowe, przewidziane na rok 2022, uznano czynności kontrolne podejmowane w zakładach pracy, powierzających pracę cudzoziemcom z tzw. krajów trzecich, w tym także w agencjach pracy tymczasowej.Wsparcie dla przedsiębiorców. W ramach dobrze znanych i cenionych programów prewencyjnych pracownicy PIP dotrą z konkretnym wsparciem do tysięcy podmiotów – przede wszystkim do małych i średnich pracodawców, mających problemy z dostosowaniem swoich zakładów do wymagań bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Szczególna uwaga ma być poświęcona zagadnieniom związanym z prawidłową oceną ryzyka zawodowego, gdyż w dalszym ciągu wiedza w tym zakresie jest niewystarczająca. Tradycyjnie działania szkoleniowe, informacyjne i doradcze urzędu wspierane będą konkursami.W programie PIP ujęto również zadania o charakterze doradczo-prewencyjnym, priorytetowe dla ochrony pracy i istotne ze względu na wagę problemów, nadając im formę kompleksowych działań. Jednym z takich zadań będzie kampania informacyjno-edukacyjna, zmierzająca do kształtowania kultury pracy respektującej praworządność wśród młodzieży oraz osób wkraczających na rynek pracy.Źródło: www.pip.gov.pl

Umowy zlecenia w 2022 roku – wniosek o niepobieranie zaliczek podatkowych od przychodów z tytułu umów cywilnoprawnych

Od 2022 roku w przypadku podatników otrzymujących przychody z tytułu umów zlecenia i  umów o dzieło płatnik nie pobiera zaliczek podatkowych na składany odrębnie dla każdego roku pisemny wniosek zatrudnionego podatnika. Zasadę tę trzeba stosować najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Pobierz wniosek o niepobieranie zaliczek podatkowych od przychodów z tytułu umów cywilnoprawnych.

Polski Ład: ZUS i PIP będą walczyć z nieuczciwymi praktykami pracodawców

Pracownik, który po wprowadzeniu Polskiego Ładu ma wątpliwości co do rozliczenia wynagrodzenia i składek ZUS przez pracodawcę, może zgłosić się do ZUS oraz PIP. Prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS zapewnia, że ZUS robi wszystko, aby wyjaśniać wszelkie wątpliwości związane z wprowadzeniem Polskiego Ładu.Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy wprowadzone na mocy Polskiego Ładu. Zmieniają się m.in. zasady ustalania podstawy wymiaru oraz wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dla pracowników, zleceniobiorców i innych osób rozliczających się według skali podatkowej zmiana ta jest powiązana ze znaczącym podniesieniem kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł rocznie.„Pracownik, który po wprowadzeniu Polskiego ładu ma wątpliwości co do rozliczenia wynagrodzenia i składek przez pracodawcę, może zgłosić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Państwowej Inspekcji Pracy. W związku z napływającymi sygnałami od pracowników reagujemy natychmiast wspólnie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz Państwową Inspekcją pracy – podkreśla minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.„Wątpliwości pracownika co do naliczania składek przez pracodawcę wyjaśni ZUS, a nieuczciwymi praktykami zajmie się Państwowa Inspekcja Pracy. Nie ma naszej zgody na próby wykorzystania przepisów na niekorzyść pracowników” – dodaje szefowa ministerstwa rodziny. „Staramy się odpowiadać na pytania przedsiębiorców. Opublikowaliśmy na stronie ZUS specjalny poradnik i przeprowadzaliśmy otwarte szkolenia dla zainteresowanych. Spośród naszych pracowników wyznaczyliśmy liderów, którzy lokalnie szkolą i odpowiadają na pytania od pracodawców. Również pracownicy naszych sal obsługi klientów oraz infolinia są przeszkolone do udzielania kompleksowych informacji w zakresie zmian w składce zdrowotnej. W drugiej połowie stycznia udostępnimy specjalny kalkulator, który po wprowadzeniu niezbędnych danych, takich jak okres rozliczeniowy, forma opodatkowania, kwota dochodu lub przychodu, pomoże obliczyć podstawę wymiaru i kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne należnej za dany miesiąc” – wskazuje profesor.Jak podkreśla szefowa ZUS, pracownik, który ma wątpliwości co do sposobu naliczenia składek przez pracodawcę, może zgłosić się do ZUS, którego jednym z zadań jest kontrola prawidłowości wykonywania obowiązków składkowych przez płatników, w tym pracodawców. „ZUS będzie bacznie przyglądać się stosowaniu nowych przepisów. Chcemy przeciwdziałać próbom wykorzystywania zmian przepisów do nieuczciwych praktyk. Przypomnę, że ustawa podatkowa Polskiego Ładu przewiduje przepisy, które ułatwią wymianę danych między Krajową Administracją Skarbową a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych dotyczących przychodów, dochodów i form opodatkowania przedsiębiorców” – dodaje profesor.Również Jarosław Leśniewski, zastępca Głównego Inspektora Pracy zaznacza, że nie może być zgody na nieuczciwe praktyki pracodawców. „Główny Inspektor Pracy jak i okręgowe inspektoraty wnikliwie będą przyglądać się tego typu sygnałom i je weryfikować. Nie ma zgody na nieuczciwe praktyki pracodawców. Proszę zgłaszać takie przypadki do inspekcji pracy” – dodał. Źródło: www.zus.pl.

Polski Ład: kto może skorzystać z ulgi dla pracujących emerytów

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje wprowadzona w ramach Polskiego Ładu tzw. ulga dla pracujących emerytów.Z ulgi tej mogą skorzystać osoby, które spełnią następujące warunki: osiągnęły wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, pozostają w zatrudnieniu, nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej. Z ulgi dla pracujących seniorów mogą skorzystać również osoby, które mają przyznaną emeryturę lecz jej nie pobierają, ponieważ nie rozwiązały stosunku pracy (mają zawieszone prawo do emerytury).Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw  (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105).

Od 22 grudnia 2021 r. niektóre branże mogą liczyć na pomoc finansową

W dniu 21 grudnia 2021 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 2371). Nowe przepisy zapewnią dodatkowe wsparcie przedsiębiorcom, którzy działają w branżach szczególnie mocno dotkniętych konsekwencjami gospodarczymi epidemii COVID-19. Podobnie jak dotychczas przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z następujących form wsparcia: ponownego świadczenia postojowego, jednokrotnej dodatkowej dotacji na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych za grudzień 2021 r. Pomoc jest skierowana do przedstawicieli branż oznaczonych według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 kodami: 56.30.Z Przygotowywanie i podawanie napojów (podklasa ta obejmuje m.in. dyskoteki serwujące głównie napoje), 93.29.A Działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni, 93.29.Z Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna.

Od 1 stycznia 2023 r. emerytury stażowe – jest już projekt ustawy

Emerytura stażowa ma przysługiwać osobom z odpowiednio długim stażem pracy, bez względu na ich wiek. Rozwiązanie ma być adresowane zarówno do osób ubezpieczonych w powszechnym systemie emerytalnym, jak i objętych rolniczym systemem ubezpieczeń społecznych.Zmiany wynikają z prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw  (druk sejmowy nr 1850). Projekt trafił do Sejmu. Nowelizacja miałaby objąć ustawę z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także ustawę z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i ustawę z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.Obecnie system emerytalny uzależnia prawo do emerytury głównie od spełnienia przez ubezpieczonego warunku dotyczącego osiągnięcia odpowiedniego wieku. Wynosi on 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Każda osoba, która podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu, z chwilą osiągnięcia tego wieku nabywa prawo do emerytury. Długość okresu opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne wpływa zaś na wysokość emerytury. Z kolei nowe regulacje emerytalne mają stanowić będą wsparcie dla osób, którym przede wszystkim ze względu na utratę sił, trudno jest bez uszczerbku dla zdrowia kontynuować pracę do osiągnięcia wspomnianego wcześniej powszechnego wieku emerytalnego. Aby otrzymać emeryturę stażową, ubezpieczony musiałby legitymować się okresem ubezpieczeniowym – składkowym i nieskładkowym – wynoszącym w przypadku: kobiet – 39 lat, mężczyzn – 44 lata. Pracownicy z odpowiednio długim stażem pracy będą mogli samodzielnie podjąć decyzję, czy kontynuować zatrudnienie, czy też przejść na emeryturę stażową.

Od 1 stycznia 2022 r. nieterminowe opłacenie składek ZUS nie spowoduje ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego

Oznacza to, że przedsiębiorcy będą mogli otrzymać świadczenia z tego ubezpieczenia również wtedy, gdy opłacą składki po terminie. Jednak aby nabyć prawo do zasiłku, nie mogą mieć zaległości w składkach na ubezpieczenia społeczne. Nie będą już musieli składać wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie.Od 1 stycznia 2022 r. osoby: prowadzące pozarolniczą działalność, współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, współpracujące z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą i korzystającymi z ulgi na start w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, duchowne, które są płatnikami składek na własne ubezpieczenia, nabędą prawo do zasiłków (chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego) i świadczenia rehabilitacyjnego, jeśli w dniu powstania prawa do tych świadczeń nie będą miały zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne albo zadłużenie nie przekroczy 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2022 r. – 30,10 zł).Jeśli całe zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę zostanie spłacone w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, to ZUS wypłaci świadczenie od dnia powstania tego prawa. Jeżeli zadłużenie zostanie uregulowane po 6 miesiącach od dnia powstania prawa do świadczenia, to świadczenie będzie przysługiwało od dnia spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia  za okres przed tą datą się przedawni. Źródło: www.zus.pl.

Od 1 kwietnia 2022 r. ZUS będzie przyjmował elektroniczne wnioski o dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku

Dofinansowanie będzie wynosić maksymalnie 400 zł miesięcznie, ale nie więcej niż wysokość faktycznej opłaty ponoszonej przez rodziców za dany miesiąc pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe. Dofinansowanie przekażemy bezpośrednio do placówki zajmującej się dzieckiem.Dofinansowanie będzie przysługiwało na dziecko, na które  rodzic nie otrzymuje rodzinnego kapitału opiekuńczego (RKO). Będą mogli z niego skorzystać na przykład rodzice na pierwsze – jedyne dziecko, na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie za okresy uczęszczania do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna przed 12. miesiącem życia dziecka.Do opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, objętej dofinansowaniem nie będzie można wliczyć opłat za wyżywienie.O dofinansowanie rodzic może  wystąpić najwcześniej 1 kwietnia 2022 r. Jednak ZUS może przyznać dofinansowanie od stycznia 2022 r. lub kolejnego miesiąca, jeśli dziecko uczęszczało w tym czasie do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna.